Omnia qui magni dispexit lumina mundi,
qui stellarum
ortus comperit atque obitus,
flammeus ut rapidi solis nitor obscuretur,
ut cedant certis sidera temporibus,
ut Triviam furtim sub Latmia saxa relegans 5
dulcis amor gyro devocet aereo:
idem me ille
Conon caelesti in lumine vidit
e Beroniceo vertice caesariem
fulgentem clare, quam multis illa deorum
levia protendens brachia pollicita est, 10
qua rex tempestate novo auctus hymenaeo
vastatum finis iverat Assyrios,
dulcia nocturnae portans vestigia rixae,
quam de virgineis gesserat
exuviis.
estne novis nuptis odio Venus? anne parentum 15
frustrantur falsis gaudia lacrimulis,
ubertim thalami quas intra limina fundunt?
non, ita me divi, vera gemunt, iverint.
id mea me multis
docuit regina querellis
invisente novo proelia torva viro. 20
et tu non orbum luxti
deserta cubile,
sed fratris cari flebile discidium?
quam penitus maestas exedit cura medullas!
ut tibi tunc toto pectore sollicitae
sensibus ereptis mens excidit! at ego certe 25
cognoram a
parva virgine magnanimam.
anne bonum oblita es facinus, quo regium adepta es
coniugium, quod non fortior
ausit alis?
sed tum maesta virum mittens quae verba locuta est!
Iuppiter, ut tristi lumina saepe manu!
30
quis te mutavit tantus deus? an quod amantes
non longe a caro corpore abesse volunt?
atque ibi me cunctis pro dulci coniuge divis
non sine taurino sanguine pollicita es,
si reditum
tetulisset. is haut in tempore longo 35
captam Asiam Aegypti finibus addiderat.
quis ego pro factis
caelesti reddita coetu
pristina vota novo munere dissolvo. allitterazione
invita, o regina, tuo de
vertice cessi, anafora
invita: adiuro teque tuumque caput, 40
digna ferat quod si quis
inaniter adiurarit:
sed qui se ferro postulet esse parem?
ille quoque eversus mons est, quem maximum in
oris
progenies Thiae clara supervehitur,
cum Medi peperere novum mare, cumque iuventus 45
per
medium classi barbara navit Athon.
quid facient crines, cum ferro talia cedant?
Iuppiter, ut Chalybon omne
genus pereat,
et qui principio sub terra quaerere venas
institit ac ferri stringere duritiem!
50
abiunctae paulo ante comae mea fata sorores
lugebant, cum se Memnonis Aethiopis
unigena
impellens nutantibus aera pennis
obtulit Arsinoes Locridis ales equos,
isque per aetherias me tollens
avolat umbras 55
et Veneris casto collocat in gremio.
ipsa suum Zephyritis eo famulum legarat
Graia Canopitis incola litoribus.
hic dii vario ne solum in lumine caeli
ex Ariadnaeis aurea
temporibus 60
fixa corona foret, sed nos quoque fulgeremus
devotae flavi verticis
exuviae,
uvidulam a fluctu cedentem ad templa deum me
sidus in antiquis diva novum posuit.
Virginis
et saevi contingens namque Leonis 65
lumina, Callisto iuncta Lycaoniae,
vertor in occasum, tardum
dux ante Booten,
qui vix sero alto mergitur Oceano.
sed quamquam me nocte premunt vestigia divum,
lux autem canae Tethyi restituit 70
(pace tua fari hic liceat, Ramnusia virgo,
namque ego non ullo vera timore tegam,
nec si me infestis discerpent sidera dictis,
condita quin vere
pectoris evolvam),
non his tam laetor rebus, quam me afore semper, 75
afore me a dominae vertice
discrucior,
quicum ego, dum virgo quondam fuit omnibus expers
unguentis, una milia multa bibi.
nunc
vos, optato quas iunxit lumine taeda,
non prius unanimis corpora coniugibus 80
tradite
nudantes reiecta veste papillas,
quam iucunda mihi munera libet onyx,
vester onyx, casto colitis quae iura
cubili.
sed quae se impuro dedit adulterio,
illius a mala dona levis bibat irrita pulvis:
85
namque ego ab indignis praemia nulla peto.
sed magis, o nuptae, semper concordia vestras,
semper amor sedes incolat assiduus.
tu vero, regina, tuens cum sidera divam
placabis festis luminibus
Venerem, 90
unguinis expertem non siris esse tuam me,
sed potius largis affice
muneribus.
sidera corruerint utinam! coma regia fiam,
proximus Hydrochoi fulgeret Oarion!
- Latino
- Carmina di Gaio Valerio Catullo
- Catullo
