Pompeius, ab Urbe discedens, legatos Massilienses adhortatus erat ne nova Caesaris officia veterum suorum beneficiorum in eos memoriam expellerent. Quibus mandatis acceptis, Massilienses portas Caesari clausêrant. Evocat ad se Caesar Massilia quindecim primos. Cum iis agit ne initium inferendi belli ab Massiliensibus oriatur: «Vos debetis – inquit – Italiae totius auctoritatem sequi potius quam unius hominis voluntati obtemperare». Cuius orationem legati domum referunt atque ex senatus auctoritate haec Caesari renuntiant: «Intellegimus divisum esse populum Romanum in partes duas. Neque nostri iudicii neque nostrarum virium est discernere utra pars iustiorem habeat causam. Principes vero sunt earum partium Cn. Pompeius et C. Caesar, patroni nostrae civitatis, quorum alter agros Volcarum et Helviorum publice nobis concessit, alter bello victos Salluvios nobis attribuit vectigaliaque auxit. Quare paribus eorum beneficiis parem nos quoque voluntatem tribuere debemus et neutrum eorum contra alterum iuvare aut urbe aut portibus recipere».
- Latino
- Maiorum Lingua C
- Versioni dai Libri di Esercizi
