Postea Phoenices alii multitudinis domi minuendae gratia pars imperi cupidine sollicitata plebe et aliis
novarum rerum auidis Hipponem Hadrumetum Leptim aliasque urbis in ora maritima condidere; eaeque brevi multum auctae pars
originibus suis praesidio aliae decori fuere. Nam de Carthagine silere melius puto quam parum dicere quoniam alio properare
tempus monet. Igitur ad Catabathmon qui locus Aegyptum ab Africa dividit secundo mari prima Cyrene est colonia Theraeon ac
deinceps duae Syrtes interque eas Leptis deinde Philaenon arae quem locum Aegyptum versus finem imperi habrere Carthaginienses
post aliae Punicae urbes. Cetera loca usque ad Mauretaniam Numidae tenent proximi Hispania[m] Mauri sunt. Super Numidiam
Gaetulos accepimus partim in tuguriis alios incultius uagos agitare post eos Aethiopas esse dein loca exusta solis ardoribus.
Igitur bello Iugurthino pleraque ex Punicis oppida et finis Carthaginiensium quos novissime habuerant populus Romanus per
magistratus administrabat; Gaetulorum magna pars et Numidae usque ad flumen Muluccham sub Iugurtha erant; Mauris omnibus rex
Bocchus imperitabat praeter nomen cetera ignarus populi Romani itemque nobis neque bello neque pace antea cognitus. De Africa
et eius incolis ad necessitudinem rei satis dictum.
- Latino
- Bellum Iugurthinum di Gaio Sallustio Crispo
- Sallustio